Genç işsizlik sorunu, küreselleşmenin de artan etkisiyle günümüz dünya ekonomisinde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin karşılaştıkları ciddi bir sorun olarak önemini korumaktadır. Günümüzde özellikle gelişmekte olan ülke ekonomileri açısından önem arz eden genç işsizlik oranlarının artışının temelinde birden fazla unsur yer almaktadır. Yapılan pek çok çalışmada bu unsurların mikro ve makro açıdan sınıflandırması mümkün olmaktadır. (Genç Işsizliğin Gelişimi, Belirleyicileri Ve Iktisadi Politikalar: Avrupa Birliği-Türkiye Karşilaştirmasi, 2020). Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye’deki genç işsizlik oranları mukayeseli olarak incelendiğinde gerek AB için gerekse Türkiye için genç işsizliğin ortak temel sorunlardan birisi olduğu gözlemlenmektedir. Genç bireylerin işsiz kalmaları bireysel, sosyal ve ekonomik açıdan da son derece önemli sonuçlara yol açmaktadır. İnsanın en verimli ve üretken olduğu dönemde istihdam edilememesi bireyler ve iktisadi büyüme için büyük bir dezavantajdır (Kelleci ve Türk, 2016). Dünya genelinde genç işsizliği, yetişkin işsizliğinin üç katı civarındadır. (ILO, 2020). Türkiye, sahip olduğu genç nüfüs ile nitelikli işgücü piyasasının gelişmesi için gerekli insan kaynağına sahiptir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’ ya göre, önümüzdeki dönemde dünyanın dört bir yanındaki ülkelerin, bir taraftan ekonomik durgunlukla baş etmeye çalışırken, diğer taraftan işgücü piyasasına ilk kez girenler için kaliteli işler yaratma güçlüğü ile karşı karşıya kalacaklarını belirtilmektedir. Özellikle Türkiye’ de küresel işgücü piyasası eğilimleri, işgücüne katılma, istihdam ve işsizlik, işgücü piyasasında özel olarak korunması gereken gruplar içinde bulunan kadınların ve gençlerin durumu önem arz etmektedir. Dünya ekonomik yapısı, küreselleşme ile birlikte, yapılan işlerin niteliği ve çalışan işgücünün özellikleri de değişmektedir. Özellikle bilgi, iletişim ve hizmetler sektöründe son yıllarda ortaya yeni iş koşulları çıkmıştır. Bu iş koşullarını yaratan kaynaklar, insan kaynağının hazırlanmasında ve kullanımında yeni yaklaşımları da gündeme getirmiştir. Bu çerçevede Türk istihdam politikaları da eğitim politikalarıyla eşgüdüm içinde yeniden yapılanma eğilimini ortaya çıkarmaktadır. Genç ve dinamik bir nüfusa sahip olan Türkiye’de işsizliğin en önemli özelliği yapısal bir nitelik taşımasıdır. (Türk İşgücünün Yapısı Ve Avrupa Birliği Istihdam Politikalari, 2002). Tüik 2021 verilerine göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2021 yılı Ocak ayında 3 milyon 861 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %12,2 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 2021 yılı Ocak ayında 27 milyon 706 bin kişi, istihdam oranı ise %43,8 oldu. Genç nüfusta işsizlik oranı %24,7, istihdam oranı %30,1 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı %24,7, istihdam oranı %30,1 oldu. Bu yaş grubunda işgücüne katılma oranı ise %39,9 seviyesinde gerçekleşti. Günümüz küresel gençliği, ekonomik krizden bu yana tüm dünyada artan işsizlik nedeniyle “kayıp” bir nesil olma riski ile karşı karşıyadır. İşsizlik baskısı altındaki çok sayıda genç, aslında işgücü piyasasına girmeden önce öngörmediği bir durumla yüz yüze gelmiştir. Bunlar daha önce çalışmayı düşünmediği işlerde çalışmak, bu anlamda istikrarsız, kayıt dışı veya güvencesiz işleri kabul etmek zorunda kalmıştır. (T. C. Kalkinma Bakanliği Kalkinma Plani On Birinci, 2019-2023). Ülkelerin karşılaştırılması açısından “İnsani Gelişmişlik Endeksi” (İDE) dünyada kabul gören önemli endekslerden birisidir. Orijinal terimi “Human Development Index (HDI)” olan endeks, ilk defa 1990 yılında Birleşmiş Milletler (BM) tarafından ülkelerin insani gelişmişlik seviyesini belirlemek için kullanılmıştır. BM Kalkınma Programının raporlarında ekonomik büyümeyi esas alan ölçütlerin dışında, insani gelişmişliğe belirli ölçüde vurgu yapılmak amaçlanmıştır. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından her yıl rapor olarak yayınlanan İnsani Gelişme Endeksinin hesaplanmasında “sağlık, gelir ve eğitim” olmak üzere üç boyut yer almaktadır. Bu anlamda değerlendirildiğinde projemiz ile NEET ‘lerin mesleki ve tamamlayıcı eğitimler ile İnsani Gelişmişlik Endeksi paramatreleri olan; sağlık, gelir ve eğitim sevilerinin gelişmesine katkı sağlaması hedeflenmiştir. Gençlerin istihdamında mesleki ve teknik eğitimin önemli bir rolü vardır. Teknolojideki hızlı değişim ile birlikte ortaya çıkan yeni bilimsel ve teknik alanlar, nitelikli işgücüne duyulan ihtiyacı her geçen gün arttırmakta ve çağdaş teknolojileri içeren kaliteli bir meslekî ve teknik eğitimi zorunlu hale getirmektedir. Ülkemizde İşgücü piyasasının ihtiyaçlarının hem arz hem de talep yönlü olarak zamanında ve istenilen düzeyde karşılanabilmesi amacıyla; işgücü arz ve talebinin temel niteliklerinin belirlenip bunlara uygun önlemlerin zamanında alınması zorunludur. Dünya genelinde görülen pandeminin etkisi ile ülkemizde geçen yıla göre işgücü ve istihdam sayısında düşüş olmuştur. Özellikle pasif işgücü programları ile istihdam mümkün olduğunca korunmaya çalışılmıştır. (2020 Yılı Işgücü Piyasasi Araştirmasi Raporu, 2020). Uluslararası Çalışma örgütü (ILO )’ ya göre “Ne eğitimde Ne istihdamda” olan gençlerin sayısı 2005 (22.8%) ve 2018 (22.1%) yılları arasında neredeyse hiç değişiklik göstermemiştir. Her ne kadar eğitim alan gençlerin sayısında artış olsa da, gençlerin büyük çoğunluğu, özellikle kadınlar, yüksek öğrenimlerine devam etme veya kendi gelirleri elde etme şansı bulamamaktadır. Küresel düzeyde gençlerin (15-24) işgücüne katılım oranları giderek azalan bir eğilim sergilemektedir. 2020 Mart ayında ILO tarafından yayınlanan “Genç İstihdamında Küresel Trendler” raporuna göre 1999-2019 yıllarında genç nüfusunun 1 milyardan 1.3 milyara yükselmiş olmasına rağmen, aktif işgücü piyasalarında yer alan gençlerin sayısı 568 milyondan 497 milyona düşmüştür. Milyonlarca genç, iş yaşamında ve özel yaşamında ilerleme için daha az getiri ve sınırlı beklentiler sunan geçici ve gönüllü olmayan yarı-zamanlı ya da gündelik işlerle, belirli süreli sözleşmeler arasında sıkışmış durumdadır. Genç kadınlar insana yakışır işlere erişebilmek için başta toplumsal cinsiyet rolleri olmak üzere birçok ek engel ile mücadele etmektedir. Tüm bunlara ek olarak giderek derinleşen beceri uyuşmazlığı sorunu işsizlik rakamlarını olumsuz yönde etkilemekte, okuldan işe geçiş süreçleri zorlaştırarak ne eğitimde ne istihdam olan gençlerin sayılarında artışa neden olmaktadır. Mesleki eğitime sahip gençlerin, üniversite diplomasına sahip olanlara göre daha fazla iş bulma olasılığına sahiptir. Daha düşük becerilere ve mesleki geçmişe sahip gençler kendilerini güvencesiz bir işten diğerine geçmek zorunda bulabilir ve nihayetinde NEET'e dönüşebilir. Bu, mesleğe özgü becerilerin nasıl kazandırıldığını yansıtır. (ILO, Gençliği İçin Küresel İstihdam Eğilimleri Raporu, 2020) Ülkelerin iktisadi ve sosyal kalkınmasında önemli rol oynayan meslekî eğitimde, bireylere ilgi, yetenek ve mizaçları doğrultusunda mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri, tutum, tavır ve meslek ahlakını kazandırmak son derece stratejiktir. Meslekî eğitimde sektörün iş gücü ihtiyacına cevap verebilecek niteliğe sahip, gelişen teknolojiye uyum sağlayabilen, paydaşların planlama ve karar alma süreçlerine etkin katıldığı bir yapının kurulması amaçlanmaktadır. Meslekî ve teknik eğitim, sosyal ve ekonomik sektörler ile iş birliği içinde ulusal ve uluslararası meslekî yeterliliğe, meslek ahlâkına ve meslekî değerlere sahip, yenilikçi, girişimci, üretken, ekonomiye değer katan ehil iş gücü yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Geleceğimizin teminatı olan gençlerimizin ilgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirecek, gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlanmasında ve Ülkemizin kalkınmasında en önemli unsur haline gelmesinde mesleki eğitimin önemi çok büyüktür. Projemiz, teklif çağrısının hedefleri ve öncelik alanları doğrultusunda ve teklif çağrısı rehberinde belirtilen sonuçlara ulaşmak için mevcut işgücü piyasasının ihtiyaçlarına uygun olarak 15-29 yaş aralığındaki işsizlerin (NEET’ lerin) sosyal entegrasyonu ve istihdam edilebilirliğinin arttırmayı hedeflemiştir. Bunun için hedef gruplar tespit edilmiş ve gruplara yönelik çeşitli faaliyetler planlanmıştır. Hedef grup olan 59 kadın ve 21 erkeğe (niteliksiz olduğu için istihdam edilememiş) güncel olan ve kolay istihdamın sağlayacak mesleki ve tamamlayıcı eğitimler verilecektir. Böylece hedef gruba nitelik kazandırılacak ve istihdam edilebilirliğini artacaktır. Ayrıca hedef gruba iş ve meslek danışmanlığı ve bireysel eylem planı yapılarak istihdam hızının artırılması sağlanacaktır. Hedef gruba verilecek eğitimler, MEB müfredatlarına uygun olacak ve en ileri eğitim teknikleri kullanılacaktır. Bu anlamda Fırat Üniversitesi bu kapasiteye sahiptir. Proje sayesinde istihdama dahil edilen kişilerin mesleki ve sosyal davranış kazanımları projenin beklenen sonuçlarıdır. Projemiz, AB’ nin çağrısı kapsamında genç işssizlerin temel mesleki becerilerinin geliştirilmesi yoluyla özel sektörün ihtiyaçları doğrultusunda bireyler ve müteşebbisler arasındaki hayat boyu öğrenme olanakları ile bireylerin yeterliliklerine dayalı istihdamın yaygınlaştırılması ve geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedeflemiştir. Projemiz sayesinde projenin uygulandığı Elazığ ve bölgesinde; özel sektör ve kamunun ihtiyacı olan; Otomotiv Fren Test ve Ayarcısı, Ön Düzen ve Balans Ayarcısı, Aşçı Yardımcısı ve Cilt Bakımı Hizmetleri sektöründe mesleki yeterliliğe sahip insan kaynağı gelişmiştir. Projenin uygulandığı bölge olan Elazığ ve bölgesinde ne eğitimde nede istihdamda olan işssiz gençler; mesleki ve tamamlayıcı eğitim alarak yeni bilgi ve beceriler elde ettiler. Aynı şekilde kursiyerlerimiz rehberlik, iş ve meslek danışmanlığı hizmeti alarak istihdam edilebilme kapasiteleri gelişti. Böylece Mesleki ve Teknik Eğitime yönlendirme sonucunda iş bulma olanakları arttı. Eğitim alan genç bireylerin, hayat boyu öğrenme becerileri arttı. Proje sahibi, eş başvuru sahibi ve diğer kurumların kurumsal ve personel kapasiteleri gelişti. Kurumların bir araya getirilmesi sayesinde güçlü işbirliği ortamı oluşması sağlanmıştır.

Proje çıktıları ve çarpan etkisi: Projemiz ile hedef gruplar olan genç işsizlere verilen tüm faaliyetlerden sonra aşağıdaki sonuçların olması beklenmektedir:
 Kurumsal olarak Fırat Üniversitesi proje yapma başarısını yükselterek yeni projeler için güven artıracaktır. Böylece diğer kamu kurumlarının da Elazığ ili ve bölgesi için topluma faydalı yeni projeler geliştirilmesine öncülük edecektir.
 Proje başvuru sahibi kurum olan Fırat Üniversitesi ile proje eş başvuru sahibi olan Elazığ Berberler Ve Kuaförler Odası Başkanlığı ve diğer paydaşların kapasiteleri gelişti.
 Proje sayesinde, projede görev alan tüm ortaklarda kurum içinde ve dışında personel arasında büyük bir sinerji oluşacak ve çalışmalarını daha bir istekle yerine getireceklerdir.
 Proje kapsamında genç işsizlerin girişimcilik eğitimi alarak iş geliştirme becerileri gelişti.
Böylece KOSGEB katkıları ile yeni işletmeler açılacak ve yeni istihdamlar sağlanacaktır.
 Proje kapsamında genç işsizlerin; Aşçı Yardımcısı, Cilt Bakımı Hizmetleri, Ön Düzen ve Balans Ayarcısı, Otomotiv Fren Test ve Ayarcısı sektöründe mesleki eğitim alarak istihdam edilebilme yeterlilikleri arttı.
 Projede genç işsizler, rehberlik, iş ve meslek danışmanlığı hizmeti aldı.
 Proje sonrası istihdam kapasitesi artan kursiyerler, işsiz gençlerimize örnek olacak, yeni meslek eğitimlerine katılım daha fazla olacaktır.
 Proje sonunda genç işsizlerin “İnsani Gelişmişlik Endeksi” paramatreleri olan; sağlık, gelir ve eğitim sevilerinin gelişmesine katkı sağlandı.
 Projede aldıkları mesleki ve tamamlayıcı eğitimler sayesinde, istihdam olan gençlerimiz yeni teknolojiler kullanılmaya başlayacaktır. Böylece eğitim alınan meslek dallarında (Aşçı Yardımcısı, Cilt Bakımı Hizmetleri, Ön Düzen ve Balans Ayarcısı, Otomotiv Fren Test ve Ayarcısı sektöründe) enerji, malzeme ve zaman tasarrufu yapılacağı için maliyet düşüşü olacaktır.
 Toplum; Aşçı Yardımcısı, Cilt Bakımı Hizmetleri, Ön Düzen ve Balans Ayarcısı, Otomotiv Fren Test ve Ayarcısı sektöründe daha ucuz ve daha kaliteli hizmet alacaktır.
 Proje sayesinde şiddete uğramış, engelli, kırsaldan şehire gelmiş, dul, göç etmiş kadınlarımıza öncelik verilerek, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının giderilmesine katkı sağlanacaktır.
 Proje sayesinde kadınlar ve erkekler için eşit fırsatlar, sürdürülebilir kalkınma, coğrafi, sektörel ve dejavantajlı gruplara yönelik yatay konularda da iyileştirmeler yapacaktır.
 Projede aldıkları mesleki ve tamamlayıcı eğitimler sayesinde genç bireyin ufukları genişleyerek bazı ön yargıları yıkıldı. Kendilerine olan öz güvenleri arttı.
 Proje sonrası genç bireylerin öğrenme becerileri gelişmesi sonucu ilimizde eğitim dalgası meydana geldi. Meydana gelen olumlu etkilenmeler mesleki eğitime sahiplenme duygusunu geliştirdi.
 Proje sayesinde toplumda farkındalık oluşacak ve mesleki eğitime yönelme olacaktır.
 Aşçı Yardımcısı, Cilt Bakımı Hizmetleri, Ön Düzen ve Balans Ayarcısı, Otomotiv Fren Test ve Ayarcısı sektöründe nitelikte mesleki yeterliliğe sahip elemanlar yetişecektir.
 Proje sayesinde yurtiçi çalışma gezilerine katılanların farkındalığı arttı.
 Hazırlanan bireysel eylem planları ile genç işsizlerin, uygun iş ve meslek seçimi yapılabilmesi ve kişilerin kendi bilgi ve becerilerine en uygun işe/mesleğe yönlendirilebilmesi sağlandı.
 Her kursiyerin İş ve Meslek Danışmanı oldu.

Başvuru Şartları

1- 15-29 yaş aralığında olmak,

2- Sosyal güvencesi olan bir işte çalışıyor olmamak,

3- Herhangi bir eğitim-öğretim seviyesinde öğrenim görmemek.

EĞİTİM ETKİNLİKLERİ

A. Mesleki Eğitimler

Aşçı Yardımcısı

Cilt Bakım Hizmetleri

Ön Düzen ve Balans Ayarcısı

Otomotiv Fren Test ve Ayarcısı